Αναμνήσεις ενός καλοκαιρινού ευρωπαϊκού οδοιπορικού
Ατενίζοντας το απέραντο γαλάζιο του βορειοδυτικού Αιγαίου με υπόκρουση το μουρμούρισμα των θαλασσινών κυμάτων, φυλλομετρώ με την δεκάχρονη κόρη μου το εικονογραφημένο παιδικό λεξικό τέχνης, απόκτημά της από την Παλαιά Πινακοθήκη του Μονάχου.
Κάθε σελίδα του σταθμός στην ιστορία της τέχνης, κάθε εικόνα ικανή ν’ ανασύρει από την μνήμη μας ό,τι θαυμάσιο είδαμε κι επισκεφτήκαμε στη διάρκεια του δεκαοκταήμερου ταξιδιού με μαθητές μου και τους γονείς τους στην Ευρώπη με κύριο άξονα διαμονής και επίσκεψής μας τις γερμανόφωνες χώρες (Αυστρία, Γερμανία, Ελβετία) καθώς επίσης και κάποιες άλλες όπως Γαλλία ,Ιταλία και Μονακό.
Ξεκινώντας το ταξίδι μας οδικώς φτάνουμε στην Ηγουμενίτσα όπου επιβιβαζόμαστε στο πλοίο. Διασχίζοντας τα νερά της Αδριατικής σε είκοσι δύο ώρες βρισκόμαστε στη Γαληνοτάτη. Πρώτη στάση η πόλη της Menton στη νότια Γαλλία. Η αύρα της Μεσογείου διάχυτη στο παραλιακό θέρετρο, όπου έζησε και δημιούργησε ο γάλλος ποιητής και ζωγράφος Jean Cocteau.
Σε απόσταση αναπνοής από την Menton το Πριγκιπάτο του Μονακό. Εντυπωσιακός ο βράχος της La Rochelle πάνω στον οποίο δεσπόζει το Ωκεανογραφικό Μουσείο του Μονακό, μέσα στο οποίο πλανάται ακόμα το πνεύμα του Jacques Yves Cousteau. Εκπληκτικό το ενυδρείο του και η έκθεση γύρω από τη ζωή και το έργο του μεγάλου ερευνητή και θαλασσοπόρου.
Μια βόλτα στα σοκάκια της πόλης μας οδηγούν στην πλατεία του παλατιού με την αλλαγή της φρουράς να βρίσκει τους λιλιπούτειους συμμετέχοντες της εκδρομής ανεβασμένους στα κανόνια της εισόδου του παλατιού ν’ απαθανατίζουν, με την απρόσμενα ευγενική παρότρυνση των υπευθύνων, το τελετουργικό.
Η επίσκεψη στο εσωτερικό του εξαιρετικά οργανωμένη, λόγω του ότι είναι από τους λίγους επισκέψιμους χώρους στην Ευρώπη όπου η αυτόματη ξενάγηση (Autoguide) μπορεί να γίνει και στα ελληνικά. Κλείνουμε την πρώτη μέρα ξενάγησής μας με τον εξωτικό κήπο του Μονακό, τον μεγαλύτερο στον κόσμο μ’ εξωτικά φυτά σ’ εξωτερικό χώρο.
Καθ’ υπόδειξη των φανατικών του ποδοσφαίρου δεν παραλείπουμε να φωτογραφηθούμε με φόντο το στάδιο Luis Deux της ομώνυμης ποδοσφαιρικής ομάδας του Μονακό.
Παίρνοντας το λεωφορείο με κατεύθυνση πλέον την πρωτεύουσα της Ελβετίας τη Βέρνη όλοι και κυρίως τα παιδιά εκστασιασμένα συζητούν μεταξύ τους για ό,τι όμορφο είδαμε. Αφουγκράζομαι με περίσσια ευχαρίστηση τις εντυπώσεις τους. Ξεκινήσαμε καλά!
Η θέα του Πριγκιπάτου ανηφορίζοντας με το λεωφορείο προς την εθνική οδό και κατά μήκος της Γαλλικής Ριβιέρας σου κόβει την ανάσα.
Βρισκόμαστε σύντομα στο ιταλικό έδαφος. Σουρουπώνοντας περνάμε το τούνελ του St. Bernard και αμέσως μετά τα ελβετικά σύνορα. Το βουκολικό τοπίο σε κάνει να σκεφτείς ότι πιθανότατα ο Beethoven τέτοιες εικόνες είχε μπροστά του όταν συνέθετε την ποιμενική συμφωνία του.
Φτάνοντας στη Βέρνη αργά το βράδυ αισθανόμαστε έντονα τα’ απομεινάρια των τελευταίων βροχών της εβδομάδας. Η θερμοκρασία στους 11 βαθμούς.
H επόμενη μέρα μας βρίσκει στο Στρασβούργο, δυο ώρες απόσταση από τη Βέρνη, για την προγραμματισμένη επίσκεψή μας στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, όπου όλο το γκρουπ παρακολουθεί την τελευταία ολομέλεια πριν τις θερινές διακοπές. Οι γονείς στα ελληνικά, τα παιδιά στα γερμανικά. Ακολουθεί ενημέρωση για ευρωπαϊκά θέματα απ’ τον υπεύθυνο ξενάγησης και μια ελληνίδα ευρωβουλευτή. Τα παιδιά ρωτούν και συγχρόνως μαθαίνουν μ’ εξαιρετικό ζήλο. Μία μικρή γεύση της ευρωπαϊκής συνέπειας παίρνουμε όταν η κράτησή μας στο εστιατόριο του κοινοβουλίου ακριβώς στις 13:45 δεν αλλάζει ούτε κατά πέντε λεπτά νωρίτερα!
Αργά το μεσημέρι επιβιβαζόμαστε στο λεωφορείο μας με κατεύθυνση το κέντρο της πόλης του Στρασβούργου όπου ο καθεδρικός ναός του, αγγίζοντας σχεδόν τα σύννεφα, δεσπόζει επιβλητικός. Μια μικρή μπόρα δεν μας πτοεί και συνεχίζουμε τον περίπατό μας στην αλσατική πολη.
Με τη δύση του ήλιου να μας βρίσκει στη Βέρνη χαλαρώνουμε όλοι στον κήπο του ξενώνα νεότητας σε απόσταση αναπνοής από τον ποταμό Άαρ. Δίπλα μας κάθονται και άλλα γκρουπ από την Γερμανία και την Ελβετία. Πιάνουμε κουβέντα.
Η επόμενη μέρα είναι πιο χαλαρή. Αναχώρηση στα 9:30π.μ. Περπατώντας στις όχθες του ποταμού Άαρ και περνώντας μέσα απ’ το προστατευμένο απ’ την UNESCO ιστορικό κέντρο της Βέρνης φτάνουμε στην Τάφρο με τις Αρκούδες (Baerengraben). Διασχίζουμε τη εντυπωσιακή γέφυρα Nydegg ακολουθώντας τον δρόμο προς το κέντρο της διοικητικής πρωτεύουσας της Ελβετίας. Τίποτα δε θυμίζει ένα μεγάλο πολύβουο αστικό κέντρο. Όλα τα κτήρια χαμηλά, παραδοσιακά. Τα πάντα «εν τάξη» ελβετική. Ο Πύργος του Ρολογιού (Zytgloggeturm) με το φημισμένο ρολόι με τις ανθρώπινες φιγούρες, κτισμένος σαν πύλη της πόλης δεσπόζει επιβλητικά.
Τα καταστήματά της κι αυτά στο ίδιο ύφος, μικρά το ένα δίπλα στο άλλο προσφέρουν απλόχερα αναμνηστικά είδη εξαιρετικής ποιότητας από σκαλιστό ξύλο και κεραμικά. Φυσικά το κλασσικό ενθύμιο που μπορεί ν’ αγοράσει κανείς είναι ένα ρολόι από τα χιλιάδες προσφερόμενα.
Αργά το μεσημέρι κι έχοντας ικανοποιήσει τις καταναλωτικές μας ανάγκες αναχωρούμε για το Interlaken, φημισμένη αφετηρία για ποικίλα χειμερινά σπορ, πολύ κοντά στη Βέρνη.
Μια μικρή βόλτα με την άμαξα είναι αρκετή για να γνωρίσει κανείς την πόλη. Σύσσωμο το γκρουπ παίρνει βραδινό γύρω στις έξι με φόντο τις ακόμα χιονισμένες βουνοκορφές του Jungfrau, με αλεξιπτωτιστές να προσγειώνονται εντυπωσιακά μπροστά μας μέσα στο πάρκο Höhe- Matte που βρίσκεται ειδικά γι’ αυτό το σκοπό στο κέντρο της πόλης, με ζωντανή μουσική υπόκρουση από Μπαχ και Μότσαρτ μέχρι τις τελευταίες ροκ επιτυχίες.
Το βράδυ μας κλείνει με την παρακολούθηση της παράστασης “Γουλιέλμος Τέλλος” του Friedrich Schiller η οποία παίζεται ανελλιπώς από το 1912 στο στεγαζώμενο ανοιχτό θέατρο του Interlaken.
Η ιστορία του Γουλιέλμου Τέλλου, ήρωα των Ελβετών, ξεδιπλώνεται μπροστά μας στην εντυπωσιακή σκηνή μήκους 100 μέτρων με φυσικό σκηνικό ένα ελβετικό χωριό κτισμένο μέσα στο δάσος με αγελάδες, κατσίκες, άλογα, ηθοποιούς και γύρω στους 200 κομπάρσους-κατοίκους της πόλης να πηγαινοέρχονται αφήνοντάς μας όλους εκστατικά άφωνους.
Βέβαια η ενοικίαση της προβλεπόμενης για την περίσταση κουβερτούλας κρίθηκε απ’ όλους αναγκαία λόγω της βραδινής δροσιάς. Η παράσταση σε Hochdeutsch και με κατανοητό λεξιλόγιο ήταν εξαιρετική εξάσκηση για τα παιδιά.
Μετά την επιστροφή μας χαλαρώνουμε εκ νέου στον κήπο του ξενώνα. Παιδιά και γονείς με πειράζουν επειδή και πάλι αποσύρομαι νωρίς για ύπνο υπενθυμίζοντας το πρωινό ξύπνημα της επομένης που περιλαμβάνει επίσκεψη στην πατρίδα του Γουλιέλμου Τέλλου, το Altdorf και στη συνέχεια στην πανέμορφη Λουκέρνη κτισμένη στις όχθες του ποταμού Reuss και της λίμνης Vierwaldstätersee.
Χαρακτηριστικό της πόλης είναι οι γέφυρες κυρίως εκείνης του Παρεκκλησίου (Kapellebrücke) του 14ου αιώνα και η σκεπαστή ξύλινη γέφυρα Spreuerbrücke του 15ου αιώνα. Εντυπωσιακό επίσης το μνημείο “το λιοντάρι που πεθαίνει” σκαλισμένο σε βράχο, μνημείο αφιερωμένο στους Ελβετούς στρατιώτες που σκοτώθηκαν το1792 στο Παρίσι υπερασπίζοντας το βασιλιά Λουδοβίκο τον 16ο της Γαλλίας.
Επιστρέφουμε νωρίς το απόγευμα στη Βέρνη. Η βραδινή μας βόλτα μας βρίσκει στο κέντρο της πόλης μπροστά από το δημαρχείο όπου μικροί και μεγάλοι διασκεδάζουμε διασχίζοντας τους φωτιζόμενους πίδακες νερού που εκτινασώμενοι ρυθμικά μας προκαλούν σε ατελείωτα παιχνίδια μαζί τους. Ο ξενώνας πέντε λεπτά απόσταση. Η απαραίτητη βραδινή ανάπαυλα και συζήτηση για τα τεκτενώμενα της επόμενης μέρας, που είναι αφιερωμένη στα σημαντικότερα μουσεία της Βέρνης.
Πρώτος σταθμός μας το ιστορικό μουσείο Αϊνστάιν της Βέρνης. Εξαιρετική και εμπεριστατωμένη ξενάγηση για τη ζωή και το επιστημονικό έργο του Αλβέρτου Αϊνστάιν από διπλωματούχους του ιστορικού τμήματος του Πανεπιστημίου της Βέρνης με εξειδίκευση πάνω στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο όπου έζησε και μεγαλούργησε ο μεγάλος φυσικός.
Δημιουργική απασχόληση για τα παιδιά στο πάρκο του μουσείου με πολυάριθμες εφαρμογές της φυσικής σε στυλ παιχνιδιού να εγείρουν την περιέργειά τους.
Συνεχίζουμε με το μουσείο Καλών Τεχνών της Βέρνης και κλείνουμε την ημέρα μας με το εντυπωσιακό κέντρο του Paul Klee, ύμνο στο έργο του Ελβετού ζωγράφου, εξαιρετικού γνώστη και θεωρητικού της τέχνης και έναν από τους σημαντικότερους δασκάλους της γερμανικής σχολής Bauhaus (1919-1933).
Το Κέντρο διαθέτει γύρω στα 4.000 έργα του καλλιτέχνη. Βασικός του σκοπός η μετάδοση και διαιώνιση του καλλιτεχνικού, παιδαγωγικού και θεωρητικού έργου του Paul Klee. Στους χώρους του εκτός από τη διαρκή έκθεση με έργα του ζωγράφου υπάρχει το παιδικό μουσείο Creaviva για παιδιά από τεσσάρων ετών και όλους όσους θέλουν ν’ ασχοληθούν δημιουργικά με την τέχνη. Σε έκταση 700 m2 βρίσκονται τρία ατελιέ όπου μπορεί κανείς με την καθοδήγηση ειδικών να δημιουργήσει. Στη διάθεση του κοινού βρίσκεται επίσης επιστημονικό αρχείο, βιβλιοθήκη, αρχείο δεδομένων με πολλά computers. Αξιοζήλευτη η θεατρική σκηνή του, όπου λαμβάνουν χώρα θεατρικές παραστάσεις, βραδιές μπαλέτου, λογοτεχνικές παρουσιάσεις και κονσέρτα από διάφορες ορχήστρες συμπεριλαμβανόμενης και της δικής του, η οποία απαρτίζεται από νεαρούς και νεαρές μουσικούς.
Οι χώροι του διατίθενται επίσης για την διεξαγωγή συνεδρίων, συμποσίων, σεμιναρίων, συσκέψεων και ημερίδων. Εξαιρετικό και το café-εστιατόριο του μουσείου. Αξίζει ο κόπος να μπει κανείς στην ιστοσελίδα αυτού του κέντρου.
Το απόγευμα μας βρίσκει στην κεντρική πλατεία της Βέρνης, όπου η μυρωδιά του Fondue (παραδοσιακή ελβετική συνταγή με λιωμένο τυρί) έχει διεγείρει το σύστημα όσφρησής μας. Νωρίς επιστροφή στους ξενώνες και προετοιμασία για την αναχώρηση της επόμενης μέρας. “Vive la France” και είμαστε έτοιμη να κατακτήσουμε την αιώνια πόλη του φωτός. Φτάνουμε στο Παρίσι Κυριακή αργά το μεσημέρι της 15ης Ιουλίου με τον εορτασμό της Εθνικής Γιορτής της 14ης Ιουλίου να έχει αφήσει έντονα τα σημάδια της. Η ανάβαση στον Πύργο του Άιφελ σχεδόν ανέφικτη. Αρκούμαστε στην από εδάφους φωτογράφησή του. Προτιμάμε μια χαλαρή βόλτα στον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων και στις όχθες του Σηκουάνα και κλείνουμε τη βραδιά μας ανηφορίζοντας στη Μονμάρτη με τη βασιλική εκκλησία Sacré Coeur να στέκει επιβλητική και ν’ ατενίζει από ψηλά ολόκληρη την πόλη. Τα παιδιά ενθουσιασμένα παρατηρούν μαζί με άλλους νεολαίους απ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης την υπαίθρια συναυλία σε ροκ ρυθμούς. Η εικόνα στα σκαλιά της Μονμάρτης καθώς σουρουπώνει αποτυπώνεται απ’ άλλους στη μνήμη της ψηφιακής μηχανής και απ’ άλλους στο μυαλό τους. Σκορπιζόμαστε στα σοκάκια της Μονμάρτης, γαλλική κουζίνα, άγνωστες γεύσεις για πολλούς από εμάς. Αναχωρούμε αργά το βράδυ εξουθενωμένοι απ’ το ταξίδι της ημέρας και τη βραδινή βόλτα.
Ξημέρωμα Δευτέρας, δύσκολη μέρα και όχι και από τις καλύτερες της εκδρομής. Πρέπει να βρισκόμαστε στο μουσείο του Λούβρου στις 8.30. Οι αποστάσεις μεγάλες, φτάνουμε εγκαίρως. Οι πυραμίδες του Ιεοχ Μινγκ Πεϊ στον προαύλιο χώρο του μουσείου μας χαιρετίζουν μέσα στο ψιλόβροχο και σηματοδοτούν την κύρια είσοδό του. Μπαίνοντας στο εσωτερικό του μουσείου η πρώτη εντύπωση εκπληκτική αντικρίζοντας με δέος τους χώρους του, η δεύτερη απογοητευτική εισπράττοντας την υποδοχή του αμφίβολης εθνικότητας πορτιέρη της πτέρυγας Richelieu ο οποίος αν και έχουμε επικυρώσει στο ταμείο των γκρουπ την δωρεάν είσοδό μας σύμφωνα με την κράτηση δια αλληλογραφίας με τις υπηρεσίες του μουσείου, μας απαγορεύει κατηγορηματικά την είσοδο. Η διαμαρτυρία μου δικαίως έντονη. Οι υπεύθυνοι καταφθάνουν. “Μας συγχωρείτε για την ελλιπή ενημέρωση που σας δόθηκε, οι ενήλικες υποχρεούνται σε καταβολή αντιτίμου για να εισέλθουν” Μα πόσο πιο ακριβής θα μπορούσε να ήταν κανείς ρωτώντας γραπτώς ποια η τιμή εισόδου για γκρουπ 44 ατόμων απαρτιζόμενο από 27 ανήλικους 10-17 ετών και 15 ενήλικους συν δύο οδηγούς λεωφορείου και η γραπτή ανταπάντηση είναι δωρεάν!
Η επίσκεψή μας έχει καθυστερήσει κατά μισή ώρα. Το μουσείο ήδη ασφυκτιά από κόσμο. Οι ρυθμοί ταχείς, η έκταση του μουσείου τεράστια και ήδη γνωστή σε όλους. Βλέπουμε μόνο τα σημαντικότερα έργα. Εντύπωση μας προκαλούν κυρίως τα πορτρέτα του Giuseppe Arciboldo με τις φυσιογνωμίες που απεικονίζουν τις τέσσερις εποχές. Ο απόηχος μιας και μοναδικής σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού και ίσως διαφορετικά εκφραζόμενης διαμαρτυρίας, για το είδος, το ρυθμό της ξενάγησης, καθώς και την δίωρη ορθοστασία, χάνεται μπροστά στην απόλυτη συμφωνία των υπολοίπων ότι πρέπει να συνεχίσουμε.
Δεν παραλείπουμε βέβαια να θαυμάσουμε και τα αγάλματα της Αφροδίτης της Μήλου, της Νίκης της Σαμοθράκης, τα γλυπτά απ’ τη ζωφόρο του Παρθενώνα που περιέτρεχε τον σηκό του ναού της Αθηνάς με αναπαράσταση απ’ την πομπή των Παναθηναίων, τον “ Θνήσκων Σκλάβο” του Μιχαήλ Άγγελου καθώς και την πολυσυζητημένη πια Τζοκόντα του Leonardo da Vinci, το αξιοθαύμαστο έργο του Ευγένιου Ντελακρουά “Η Ελευθερία οδηγεί τον λαό”, τα εμβληματικά έργα του νεοκλασικισμού απ’ τον Jacques Louis-David, το περίλαμπρο έργο του Veronese “ Ο Γάμος στην Καννά”, ανυπέρβλητα έργα των El Greco, Goya, Caravaggio, Tiziano, Rafaelo, Rubens όπως επίσης και το μοναδικό έργο που βρίσκεται στη Γαλλία του μεγάλου Γερμανού καλλιτέχνη Albrecht Dürer “Αυτοπροσωπογραφία με πυράκανθο”.
Αναχωρούμε από το Λούβρο με το λεωφορείο για το μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού. Μιάμιση ώρα χρειάστηκε για να διανύσουμε μία απόσταση περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων. Οι περισσότερες γέφυρες που ενώνουν τις δύο όχθες του Σηκουάνα κλειστές λόγω εργασιών μετατροπής του σε πλαζ για ένα μήνα. Φτάνοντας στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας ο χώρος μας προδιαθέτει ευνοϊκά. Όλοι χαλαρώνουμε αντικρίζοντας μέσα από τις προθήκες του το θαύμα της ανθρώπινης ύπαρξης και της επίγειας και υπόγειας ζωής.
Επιτέλους η στιγμή προσκυνήματος σ’ έναν από τους βωμούς του καταναλωτισμού, τις Galleries Lafayette, έφτασε. Για πότε ξεχάστηκε η κούραση των μουσειακών ξεναγήσεων αποδεικνύεται με το ότι είμαστε οι τελευταίοι που αποχωρούν από το τεραστίων διαστάσεων πολυκατάστημα.
Η βόλτα με τα “Bateaux Mouches” στο Σηκουάνα αναβάλλεται, το πρωινό ψιλόβροχο έχει γίνει νεροποντή. Δέκα η ώρα και ήδη έχουμε παραδοθεί στα χέρια του Μορφέα.
Σίγουρα ηχώ στα όνειρα πολλών, η μαγική λέξη Eurodisney. Εκεί που η αμφισβητούμενη από πολλούς αμερικάνικη βιομηχανία παραγωγής ονείρων αγγίζει την τελειότητα. Αν και ήταν η πέμπτη φορά που συνόδεψα παιδιά δικά μου και μη στο χώρο, ήταν η πρώτη και η τελευταία που πήρα την απόφαση και ανέβηκα σ’ ένα απ’ αυτά τα περίφημα τρενάκια που νομίζεις ότι με τη ροπή που έχουν κινδυνεύεις να εκτιναχθείς ανά πάσα στιγμή έξω από αυτά. Υπήρξαν και πιο τολμηροί που επί τριώρου εκτοξευόντουσαν μ’ έναν ελεγχόμενης εμβέλειας πύραυλο.
Η βραδιά κλείνει μ’ ένα φαντασμαγορικό θέαμα βεγγαλικών εντυπωσιακότερο από τις προηγούμενες φορές μια και φέτος γιορτάζονται τα 15 χρόνια λειτουργίας του πάρκου. Παρέλειψα ν’ αναφέρω ότι ήμασταν οι πρώτοι που μπήκαμε και οι τελευταίοι που αποχωρήσαμε απ’ το πάρκο. Η απαίτηση ήταν συλλογική και μη διαπραγματεύσιμη.
Επόμενος προορισμός μας η Bregenz της Αυστρίας στις όχθες της λίμνης Bodensee. Πρωτού εγκαταλείψουμε τη χώρα μια μικρή στάση στον πύργο των Βερσαλλιών μας παρασύρει στη δίνη του μεγαλύτερου μέρους της ιστορίας του γαλλικού έθνους που ξεδιπλώνεται μ’ εντυπωσιακό τρόπο μέσα στους επιβλητικούς χώρους του πύργου. Τα πάντα λειτουργούν άψογα. Έχουμε μακρύ ταξίδι μπροστά μας. Η υποδοχή στον αυστριακό ξενώνα αν και αργά, εξαιρετική.
Την επομένη αναχωρούμε για το Μόναχο, πρωτεύουσα του Βαυαρικού κρατιδίου, η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της ομοσπονδιακής δημοκρατίας της Γερμανίας μετά το Βερολίνο και το Αμβούργο.
Η καρδιά του Μονάχου χτυπάει στην Marienplatz, όπου βρίσκεται το νέο και το παλιό δημαρχείο, στο οποίο οι καμπάνες του ρολογιού του, που βρίσκεται στον πύργο του, ηχούν τρεις φορές την ημέρα και οι φιγούρες πάνω σ’ αυτό χορεύουν σαν σε ιεροτελεστία.
Στις δέκα ακριβώς το πρωί ανοίγουν οι πόρτες της Παλαιάς Πινακοθήκης του Μονάχου, η οποία ανήκει στις έξι σπουδαιότερες πινακοθήκες του κόσμου και παρουσιάζει όλες τις σχολές και τις τάσεις της ευρωπαϊκής ζωγραφικής από τον Μεσαίωνα μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα. Αν και υπάρχουν αρκετά έργα Ιταλών ζωγράφων όπως του Gioto, Leonardo da Vinci, Rafaelo, Tiziano, Tiepolo κ.ά., το μουσείο είναι περισσότερο γνωστό για τα γερμανικά, φλαμανδικά και ολλανδικά έργα του. Υπάρχουν κορυφαία έργα του Van der Weyden, του Memling, του Rubens, του Rembrandt. Ανάμεσα στους γερμανικούς πίνακες ξεχωρίζουν τα ρετάμπλ του Pacher, οι μάχες του Altdorfer και το υπέροχo σύνολο των έργων του Dürer. Το μουσείο διαθέτει δεκατέσσερα έργα του ανάμεσά τους “το τρίπτυχο Κρελ”, την “Αυτοπροσωπογραφία με γούνινο παλτό” και το εκπληκτικό “τρίπτυχο Παουμγκάρντερ” που αν και έχει δεχθεί επίθεση με οξύ πριν είκοσι χρόνια περίπου μοιάζει ανέπαφο. Φυσικά είναι ψευδαίσθηση αφού η παρέμβαση των συντηρητών ήταν σημαντική.
Η μουσειακή επίσκεψή μας στο Μόναχο συνεχίζεται με το παγκοσμίου φήμης Γερμανικό μουσείο Επιστημών και Τεχνολογίας στις όχθες του ποταμού Ισαρ. Σε έκταση 55.000 m2, τα οποία απλώνονται σε επτά ορόφους συμπεριλαμβανομένου ενός πλανηταρίου, συνοψίζονται οι σημαντικότεροι τομείς της τεχνολογίας και των φυσικών επιστημών. Από τη μορφή των λυγνιτορυχείων μέχρι την επιστήμη της Αστροφυσικής. Το υπόγειο του μουσείου μικρός παράδεισος εξερεύνησης μ’ επιτεύγματα της τεχνολογίας προσαρμοσμένα έτσι ώστε να παίζουν μικρά παιδιά.
Ώρα για μεσημεριανή ανάπαυλα, φαγητό και την απαραίτητη επίσκεψη στα μεγάλα γερμανικά εμπορικά καταστήματα. Αποχαιρετούμε την πόλη που ίδρυσε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος με κατεύθυνση ξανά τη λίμνη Bodensee.
Η σχεδόν 500 m2 έκτασης λίμνη και η τρίτη μεγαλύτερη της κεντρικής Ευρώπης με παραπάνω από 150 km όχθης ν’ ανήκουν στο γερμανικό κράτος σε σύνολο περίπου 250 km έχει συντελέσει εδώ και χρόνια στην αρμονική συμβίωση τριών εθνικοτήτων με βασικό παρονομαστή την ομοιογένεια της γλώσσας. Η ιστορία, ο πολιτισμός και η φυσική ομορφιά πλέκουν ένα γαϊτανάκι απαράμιλλης τέρψης για τον επισκέπτη.
Η εξόρμησή μας ξεκινά απ’ την μικρή με πάνω από χίλια χρόνια ζωής ρομαντική πόλη του Meersburg. Ο απ’ τον 7ο αιώνα μ.Χ. ομώνυμος πύργος, θεματοφύλακας της ιστορίας του τόπου. Τα σοκάκια που καταλήγουν σ’ αυτόν πλημμυρισμένα από αναρίθμητα ατελιέ, γκαλερί και εργαστήρια τέχνης, τόσα που καμία πόλη 5.000 δεν διαθέτει. Άλλωστε απ’ τη δεκαετία του ΄20 το Meersburg φημίζεται για το καλλιτεχνικό του δυναμικό.
Επιβιβαζόμαστε από τις προβλήτες του Meersburg στο ταχύπλοο καράβι που θα μας οδηγήσει στο νησί των λουλουδιών Mainau με τα γλαροπούλια να μας συντροφεύουν χορεύοντας νωχελικά σε εναέριους ρυθμούς. Το 440 στρεμμάτων έκτασης νησί, με πλήθος ποικιλιών λουλουδιών, φυτών, οπορωφόρων δέντρων και μη, έχει μετατραπεί από τον ιδιοκτήτη του δούκα Lennart Bernadotte σε μία μίξη βοτανικού κήπου, περιπατικού πάρκου και κέντρου πληροφόρησης πάνω σε οικολογικά θέματα. Επιπλέον σ’ ολόκληρο το νησί βρίσκονται διάσπαρτα έργα του καλλιτέχνη Szczesny, ο οποίος για το έτος 2007 έχει αναλάβει το ρόλο του πρεσβευτή και αγγελιοφόρου του οικολογικού μηνύματος που εκπέμπει το απίστευτης βλάστησης νησί σε κάθε γωνιά της γης. Ο ήλιος στο ζενίθ της αποδοτικότητάς του μας αναγκάζει σε άτακτη υποχώρηση στο περίπτερο με τις πεταλούδες, μικρή όαση δροσιάς.
Χορτασμένοι από φύση παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής, ο οποίος έχει ήδη κατακλυσθεί από πληθώρα αυτοκινήτων.
Η Bregenz ζει στους παλμούς του φεστιβάλ της. Μοναδικό βίωμα για μικρούς και μεγάλους η παρακολούθηση της όπερας “Tosca” του Giacommo Puccini. Πρώτη μέρα του φεστιβάλ με την κουφόβραση να καταλήγει σε βραδινή καλοκαιρινή μπόρα δυόμιση χιλιάδες θεατές, μεταξύ αυτών κι εμείς, παρακολουθούν επί δύο συνεχόμενες ώρες , με τα ειδικά για την περίσταση αδιάβροχα, το υπερθέαμα. Ό,τι εκπληκτικό εκείνο το βράδυ απ’ την σκηνική παρουσία των καλλιτεχνών και το εντυπωσιακό εντός της λίμνης σκηνικό, που δεν ήταν άλλο από ένα 50 μέτρων ύψους και 200 τόνων βάρους ανθρώπινο μάτι αποτυπωμένο σε σκηνικό χιλίων τετραγωνικών με απίστευτους μηχανισμούς και εφέ να μετακινούν και να μεταμορφώνουν την ίριδά του, σύμβολο της ζήλιας της Tosca και του κράτους τρομοκρατίας του Scarpia(ηρώων της όπερας),μέχρι τη διάσωση απ’ το πυροσβεστικό σώμα της περιοχής του πρωταγωνιστή, που βουτά αυτοκτονώντας στα νερά της λίμνης, υπό τους ήχους της συμφωνικής ορχήστρας της Βιέννης, σε μία εκτέλεση έργου αντάξια του ονόματός της, όλα θα μείνουν βαθιά χαραγμένα στη μνήμη μας.
Για μια άλλη έκφραση της “ομορφιάς” θα μπορούσε να μιλήσει κανείς αντικρίζοντας τον πύργο του Neuschwanstein, του Βαυαρού ηγεμόνα Λουδοβίκου του 2ου , να ξεπηδά σαν από σελίδα παραμυθιού περιστοιχισμένος απ’ τα απίστευτης ομορφιάς βαυαρικά δάση κοντά στην πόλη Fuessen, επόμενο προορισμό μας. Γιατί όπως είπε και ο Johann Wolfgang von Goethe “Η ομορφιά είναι μια εκδήλωση των απόκρυφων νόμων της φύσης, οι οποίοι χωρίς την εμφάνισή της θα παρέμεναν αιώνια κρυμμένοι”
Η πρόσβαση μόνο μέχρι ένα σημείο με mini-bus ή με δωδεκαθέσιες άμαξες μοναδική εμπειρία από κάθε άποψη, ειδικά γι’ αυτούς που κάθονται δίπλα στον αμαξά!
Η ξενάγηση αρτιότατη σε άριστα γερμανικά και όχι σε βαυαρική διάλεκτο όπως περίμενε κανείς.
Το εσωτερικό του πύργου σε ύφος γοτθικό και συγχρόνως μυστηριακό, με τις τοιχογραφίες του μια ελεγεία στις όπερες του ευνοούμενου απ’ τον βασιλιά συνθέτη Richard Wagner σε εναλλαγή με βυζαντινές, πανάκεια για τα μάτια και του πιο αδαούς επισκέπτη.
Τελειώνοντας την επίσκεψή μας στον πύργο κατηφορίζουμε πλέον με τα πόδια μέσα από το δάσος, με τις αχτίδες του ήλιου να μας αγγίζουν αραιά και που.
Παίρνοντας το δρόμο της επιστροφής μικρή στάση στην πόλη του Füssen. Στο διάβα μας η διήμερη υπαίθρια έκθεση κεραμικής με βαυαρούς καλλιτέχνες, ευχάριστος αποχαιρετισμός από την περιοχή.
Σε μια ώρα απόσταση φτάνουμε και πάλι στις όχθες της λίμνης Bodensee στη γραφικότατη πόλη Lindau, στην ουσία νησί που ενώνεται με μία γέφυρα-δρόμο με το χερσαίο έδαφος. Ευχάριστη έκπληξη οι εκδηλώσεις με παραδοσιακούς χορούς και ενδυμασίες της περιοχής. Βραδινό φρεσκότατο ψάρι στις όχθες της λίμνης με θέα το φάρο και το έξι μέτρων βαυαρέζικο λιοντάρι, αγέρωχοι φύλακες αυτής της γαλήνιας ομορφιάς. Σε μισή ώρα μετά το πέρας της απογευματινής μας εξόρμησης βρισκόμαστε ήδη καθισμένοι στον κήπο του καταλύματος. Μικρότερα παιδιά παίζουν στην παιδική χαρά, τα μεγαλύτερα πινγκ-πονγκ, κάποια προτιμούν τη χαλαρή συζήτηση με τους ενήλικους, άλλα εκστασιασμένα παρακολουθούν στη γιγαντοοθόνη του ξενώνα κάποια ταινία. Η επομένη είναι μέρα αναχώρησης.
Αποχαιρετούμε τη Bregenz και τους φιλόξενους υπαλλήλους του ξενώνα φορώντας τα αδιάβροχα για τη φόρτωση των αποσκευών μας. Απαραίτητο μόνο ένα μικρό σακ-βουαγιάζ για τη μετακίνησή μας με το βαπορέτο μέχρι το ξενοδοχείο μας κοντά στην Piazza St. Marco στη Βενετία. Όλα τα υπόλοιπα πράγματα θα παραμείνουν τακτοποιημένα στις μπαγκαζιέρες του λεωφορείου μέχρι την άφιξή μας στην Καστοριά
Εγκαταλείποντας το ελβετικό τοπίο μικρή στάση στην ομώνυμη λίμνη του Como. Διασκεδάζουμε ανεβαίνοντας με το φουνικολόρε, το οδοντωτό τραινάκι στην κορυφή της πόλης με μία συγκλονιστική θέα να κόβει την ανάσα όχι μόνο στους υψοφοβικούς.
Η πολύπλοκη και κοπιαστική δια ξηράς και θαλάσσης διαδρομή μέχρι το ξενοδοχείο μας στην πόλη των δόγηδων ξεχνιέται μπροστά στη μαγεία του σούρουπου της Piazza St. Marco. Χαλαρώνουμε στους ρυθμούς της ορχήστρας του απ’ το 1720 υπάρχοντος Café Florian, στέκι διανοούμενων και διασημοτήτων. Το φαγητό στην ιταλική τρατορία που επιλέξαμε ανάμεσα στις πολλές συνδυασμός καλής κουζίνας, λογικών τιμών και ενός συμπαθητικού σέρβις.
Η επόμενη αι τελευταία μέρα στο πρόγραμμά μας ξεκινά με την επίσκεψή μας στο μουσείο υάλου και σ’ ένα απ’ τα αμέτρητα εργαστήρια γυαλιού στο Murano και κλείνει με την περιήγησή μας στο παλάτι των δόγηδων, μέσα στους χώρους του οποίου ξετυλίγεται ολόκληρη η ιστορία της Βενετίας από το χέρι μεγάλων ζωγράφων όπως ο Tiutoreto, Veronese κ.ά. Πρωτού χαθούμε μέσα στο λαβύρινθο απ’ τα στενά σοκάκια της Βενετίας σε αναζήτηση βενετσιάνικων ενθυμίων δεν αφήνουμε παραπονεμένα και νηστικά τα περιστέρια της που φτερουγίζοντας με χάρη ανάμεσά μας αναζητούν τροφή.
Φτάνουμε στην Ελλάδα την ημέρα του ολοκαυτώματος της οροσειράς του Γράμμου. Η ζέστη αποπνικτική. Επιστροφή στην ελληνική πραγματικότητα.
Ένας γλυκός αποχαιρετισμός, εγκάρδιοι εναγκαλισμοί και ευχαριστήρια από τα στόματα όλων, δίνοντας με τους φανατικότερους αυτού του είδους των εκδρομών ραντεβού μετά από τρία χρόνια – να είμαστε καλά – στην τέταρτη κατά σειρά ευρωπαϊκή περιοδεία μας, είναι το τέλος αυτής της “εγκλωβισμένης σε δύο αράδες” διήγησης.
Επιπλέον, έχοντας την αποκλειστική ευθύνη της διοργάνωσης και τον πλήρη συντονισμό αυτής της εκδρομής θεωρώ ότι πρέπει να ευχαριστήσω και δημόσια όλους με πρώτους τους μαθητές μου για το ήθος και τον χαρακτήρα που επέδειξαν, τους γονείς για την αγόγγυστη συμμετοχή τους που σαν έφηβοι κι εκείνοι ανταπεξήλθαν στο έντονο πρόγραμμα, τον συνιδιοκτήτη μαζί με τον κ. Φουρκιώτη και οδηγό του λεωφορείου μας κο Χρήστο Καλαπούτη όπως και τον δεύτερο οδηγό μας κο Παντελή Βόλτση για την θαυμάσια συνεργασία μας καθώς και το ταξιδιωτικό γραφείο του κου Φουρκιώτη για τις άριστες υπηρεσίες που μας παρείχε και όλους μαζί για οποιαδήποτε χείρα βοηθείας μου προσέφεραν στη διάρκεια του ταξιδιού.
Σας ευχαριστώ θερμά όλους
Ειρήνη Γεωργοσοπούλου – Μισκία*
*Η κυρία Ειρήνη Γεωργοσοπούλου – Μισκία είναι πτυχιούχος της Γερμανικής Φιλολογίας – Γλωσσολογίας του Γερμανικού Πανεπιστημίου Goethe της Φραγκφούρτης και απόφοιτος της Γαλλικής Ακαδημίας Αθηνών. Είναι ιδιοκτήτρια των Κέντρων Γερμανικής Γλωσσοπαιδείας στην Καστοριά και στο Άργος Ορεστικό.